Jan Kats
Als we op de televisie naar beelden kijken van grote sloppenwijken waar mensen in hele kleine hutjes leven, kunnen we ons daar moeilijk een beeld bij vormen. Nog niet zo heel lang geleden leefden echter ook in Tolbert mensen op deze manier. Een voorbeeld is de foto onder 'LeesMeer ' uit 1925.
De man die voor het huisje op de foto zit is Jan Kats. Hij was veenarbeider in de Tolberter Petten en had hier ook zijn kleine woning. Zo te zien is de woning gemaakt van alles wat Kats kon vinden: steen, veen, hout en vodden. Waarschijnlijk groef Kats veen af in dit gebied, dat hij liet drogen tot turf. De turven gebruikte hij als brandstof, maar er werd ook een deel verkocht om van te leven. De grond in de Tolberter Petten werd voornamelijk voor deze doeleinden gebruikt, maar de inkomsten liepen terug. Het gebied werd in de crisisjaren opgekocht door ontginningsmaatschappij 'De Vereenigde Groninger Gemeenten' en er werden werklozen uit de Stad te werk gesteld. Binnen enkele jaren werd ruim 250 hectare grond geschikt gemaakt voor landbouw en veeteelt. Ook werden er riante boerderijen gebouwd, waarin boerenfamilies werden gehuisvest. De kleine veenarbeidershutjes zoals dat van Jan Kats waren daarmee voorgoed verdwenen uit de Petten. 
Auteur: M. van der Ploeg
Gepubliceerd in Midweek (2007)
