‘In het jaar dat 70 jaar bevrijding uitgebreid gevierd gaat worden, moet er ook aandacht zijn voor dit moeilijke stuk van onze geschiedenis’.
Dat was de gedachte van Fredewalda achter de themamiddag INDIËGANGERS in de CazemierBoerderij op zondag 22 februari.
Ruim honderd twintig belangstellenden waren naar de bijeenkomst gekomen, waaronder talloze veteranen, die de verschrikkingen van de guerrillastrijd in Nederlands Indië als militair hadden meegemaakt. Er werd na hun terugkeer heel weinig over gesproken. Velen hebben hun oorlogstrauma hun hele leven meegesleept. Vooral toen er een negatief beeld ontstond van deze zwarte bladzijde in onze geschiedenis.
Historicus Jeroen Onderwater beschreef aan de hand van de reizen van Abel Tasman het ontstaan van de koloniën en kon als zoon van een oud Indiëganger heel goed meevoelen met de veteranen die daarna hun verhaal deden.
In de twee door Tjerk Bekius gefilmde interviews met Wiebe en Joke Kooiker en Willem Meek waren prachtige authentieke filmbeelden verwerkt.
Reinder Smith, presentator van RTV Noord,interviewde Jan Hummel en Hendrik Tjoelker live. Zij vertelden hun verhaal. Nu pas, er werd nooit naar gevraagd. De vraag of ze zich dader of slachtoffer voelden, was moeilijk te beantwoorden. “We hadden geen keus”.
Tjoelker: “Hoe ouder je wordt hoe meer er naar boven komt”. “ Oorlog is zinloos”.
Expositie. De interessante expositie van materiaal uit die tijd kwam tot stand met medewerking van de verzamelaars Frans van Dreumel, Harry Smith en Auke Zijlstra. Fredewalda’s topstuk was de ‘soldatenkist met inhoud’ van Wolter van Wijk uit eigen collectie.
  |
| vlnr Hendrik Tjoelker, Reinder Smith en Jan Hummel. |
In het jaar dat in ons land 70 jaar Bevrijding wordt gevierd, is er ook aandacht voor de militairen die in de jaren na WO II naar Nederlands Indië werden gezonden. Op zondag 22 februari is er in de CazemierBoerderij te Tolbert een bijeenkomst waar dit onderwerp centraal staat: Indiëgangers.
Onmiddellijk na de Japanse capitulatie in augustus 1945 riep Soekarno de Republiek Indonesië uit. Nederland was toen nog niet in staat om haar gezag in Nederlands Indië te herstellen. Pas in 1947 werd de Eerste politionele actie uitgevoerd. 
Ons land had toen inmiddels honderdduizend (!) militairen op de been in “het land van smaragd” aan het andere eind van de wereld. Na een wapenstilstand, onder druk van de Verenigde Naties, volgde in 1948 de Tweede politionele actie, die eveneens succesvol was. De Veiligheidsraad van de VN veroordeelde het Nederlandse optreden en Nederland moest naar de onderhandelingstafel. Eind 1949 werd de soevereiniteit overgedragen. De terugtocht van de Nederlandse troepen duurde tot halverwege 1950.
Uit de gemeente Leek waren ruim honderd jonge mannen naar Indië gegaan. We herinneren ons de terugkomst van “onze jongens” die in Indië gevochten hadden. Wat hadden ze meegemaakt? Op 22 februari komen vier Indië-veteranen aan het woord. Willem Meek en Wiebe Kooiker op de film, Hendrik Tjoelker en Jan Hummel worden live geïnterviewd door Reinder Smith, historicus en bekend van RTV Noord.
De lezing vooraf wordt verzorgd door Jeroen Onderwater, kennisexpert van Abel Tasman. Het gaat over de VOC en het Kolonialisme als opmaat naar de vreselijke oorlog in het voormalig Nederlands Indië 1947-1949.
Ter ondersteuning is er een expositie van interessante voorwerpen, foto’s en documenten van Indiëgangers. Ook is er verkoop van unieke boeken over deze veelbesproken periode in onze geschiedenis.
Oud Indiëgangers zijn meer dan welkom op deze bijzondere bijeenkomst! Op vertoon van veteranenpas gratis entree.
De bijeenkomst is op zondag 22 februari van 14:00 tot 16:30 uur
in de CazemierBoerderij Hoofdstraat 27 te Tolbert.
Expositie open om 13:00 uur
Entree € 5.—incl. consumptie.
De pas opgerichte Activiteiten Commissie van de CazemierBoerderij , i.c. het dorpshuis en Fredewalda, is zeer tevreden met de eerste twee activiteiten die voor dit jaar op de agenda stonden.
Iedere maand is er een workshop schilderen voor kinderen en daarnaast, meestal op de zondagmiddag, zijn er lezingen, muziek, toneel, en nog veel meer. Zie de Agenda.
De Filmmiddag op zondag 25 januari was een schot in de roos. Tjerk Bekius had een prachtig programma samengesteld. Mooie oude zwart/wit beelden van 50/60 jaar geleden, werden afgewisseld met films van latere datum, in kleur en mét geluid.
Men zag hoe de tijden zijn veranderd. Het dorpsbeeld, de kleding van de mensen, het tempo. De film van de optocht met versierde wagens uit 2007, toen 1025 jaar Tolbert werd gevierd , was één brok nostalgie. Er kwamen zoveel bekende mensen in voor. Een feest van herkenning was ook het Fredewalda Journaal, waarin heel knap tal van elementen waren verwerkt om een zo breed mogelijk beeld te geven van het Fredewalda gebeuren.
Er hing een heel gezellige sfeer, die nog verhoogd werd toen Ella, de uitbaatster van het dorpshuis, op bitterballen trakteerde……….. Een middag met een gouden randje en voor herhaling vatbaar!
... buiten was het mooi maar koud, binnen was het gezellig warm ...
Op zondagmiddag 25 januari a.s. gezellig met elkaar filmpjes kijken over oud Tolbert.
Tjerk Bekius en Chris Veeze
Ruim 15 jaar is cineast Tjerk Bekius al bezig met het maken van filmpjes die horen bij de indrukwekkende maquette van Tolbert anno 1926 die opgesteld staat in Fredewalda’s permanente expositie in de CazemierBoerderij. Het zijn filmpjes waarin personen vertellen over hun leven en werken in Tolbert en opnames van dorpsevenementen en spraakmakende bijeenkomsten van Fredewalda. De kracht van de films is dat ze een beeld van de tijd geven en dat er veel bekende Tolberters in voorkomen.
Wat gaan we zien? Fragmenten uit de dorpsfilm uit 1962, beelden van een optocht met versierde wagens uit de vijftiger jaren van de vorige eeuw en de optocht in 2007 ter gelegenheid van 1025 jaar Tolbert. De CC races uit 1952 en 1994! Tot slot: “Gesproken portretten”, een compilatie, samengesteld uit de grote reeks filmpjes die Tjerk Bekius voor Fredewalda maakte.
De middag begint om 15:00 uur. Entree: € 5.--, inclusief een consumptie.
Adres: CazemierBoerderij, Hoofdstraat 27 Tolbert.
Vooraf kan men eventueel de maquette en de expositie bekijken, de deur van de CazemierBoerderij is open vanaf 14:00 uur.
WORKSHOP SCHILDEREN VOOR KINDEREN op zaterdag 21 maart 2015 
