Tolbert in het Veen

Tolbert is ontstaan als dorp in het veen. Het hele gebied was eeuwen met een dikke laag veen bedekt. Vanuit andere streken kwamen ongeveer duizend jaar geleden boeren om het veen te bewerken. Ze bouwden huizen en ontwaterden het veen. Op de dunne kleilaag op het veen kon prima rogge verbouwd worden. En als dat niet meer lukte, werd er vee op de uitgeputte gronden geweid.

Zo'n  500 jaar geleden kwam de familie van Ewsum op Nienoord wonen om  de grote, onaangebroken veengronden te ontwateren en af te graven. Dat was het begin van de commerciële turfgraverij. Het hoogveen ten zuiden van de lijn Marum-Midwolde werd ontwaterd door middel van vaarten en wijken. Daarna werd het veen afgegraven en te drogen gelegd tot turf. Veel boten kwamen de turven ophalen en ze werden te koop aangeboden in de wijde omgeving. Vrijwel iedereen heeft eeuwenlang turf als brandstof gebruikt. Ten noorden van Tolbert lag het veen onder het maaiveld. Het moest dus opgegraven worden en er ontstonden putten: petgaten. Daarna werd het veen op een 'legakker' te drogen gelegd. Na een lang proces van draaien en drogen ontstond baggelturf, ook een prima brandstof.

Auteur: M. van der Ploeg
Gepubliceerd in Midweek (2007)